28 Mart 2024

ELEKTRİK :

04 Ocak 2014 Bu içerik 3.593 kez okundu.

Enerji kaynaklari ve elektrik

Enerji kaynaklari ve elektrik Elektrik kullanan bir güç istasyonu, ya bir türbün, motor ve su tekeri yada bir elektrik jeneratörünü çalistiracak diger benzer makinalari yada mekanik yada kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüstürmek için, bir aleti kullanir. Buhar türbünleri, içten yanmali motorlar, benzin kul
Elektrik kullanan bir güç istasyonu, ya bir türbün, motor ve su tekeri yada bir elektrik jeneratörünü çalistiracak diger benzer makinalari yada mekanik yada kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüstürmek için, bir aleti kullanir. Buhar türbünleri, içten yanmali motorlar, benzin kullanan motorlar, su türbünleri ve rüzgar türbünleri, elektrik üretmek için en yaygin metotlardir. Dünyadaki elektrik üretimin çogunda buhar türbünleri kullanilmaktadir.

Bir türbün hareketli bir sivinin (sivi yada gaz) kinetik enerjisini mekanik enerjiye dönüstürmek için kullanilir. Buhar türbünleri saft üstüne monte edilmis jeneratörle baglantili safti döndürmek için buharin zorladigi bir seri kanatlara sahiptir. Fosil yakitli bir buhar türbününde, bir firin içinde yanan yakit bir kaynatici içindeki suyu isitmak ve buhar haline getirmek için kullanilir.

Büyük firinlarda suyu isitip buhar üretmek için kömür, petrol yada dogal gaz kullanilir. Ülkelerin çogunda elektrik üretmek için simdiye kadar en büyük ve tek enerji kaynagi olarak kömür kullanilmistir. Buhar elde etmek için yakit olarak dogal gaz, yada sivi yakit kullanan firinlardan da büyük miktarlarda elektrik üretilmeye devam etmektedir. Su buhari üretimini gerçeklestirme de nükleer fission diye bilinen bir islem vasitasiyla nükleer yakitlardan da yararlanilmaktadir. Bir nükleer güç santralinda, bir reaktör, esas olarak zenginlestirilmis uranyumdan olusan bir nükleer yakit çekirdegine sahiptir. Uranyum atomlarina nötronlar çarptigi zaman, uranyum atom çekirdegi bölünür (fission), isi ve daha fazla nötron açiga çikar. Kontrollü sartlar altinda açiga çikan nötronlar uranyum yakitindaki diger uranyum atomlarina çarpar. Islem böylece devam eder. Açiga çikan isiyla zincirleme bir reaksiyon saglanarak sürekli parçalanma gerçeklestirilir. Isi, suyu buhara dönüstürmek ve buhar, elektrik üreten bir türbünü döndürmek için kullanilir. Nükleer güce sahip ülkelerde 2001 yilinda tüm ülkelerdeki elektrigin %21 i nükleer güçten üretilmistir.

Bir jeneratöre bagli bir türbünü döndürmek için düsen su kullanmak da bir yöntemdir. Elektrik üreten hidro- elektrik sistemlerinin iki temel tipi vardir. Birincisinde akan su bir barajda biriktirilir, Borular vasitasiyla su yüksekten düsürülerek elektrik üretecek jeneratörü çalistirmak için türbün kanatlari üstüne bir basinç uygulanir. Ikinci sistemde, elektrik üretmek için türbün kanatlarina basinç uygulayan düsen su degil dogrudan irmak akiminin gücüdür.

Diger üretim kaynaklari

Jeotermal güç, yeraltindaki suyun isinmis bir halde yeryüzüne çikmasidir. Bu sicak su, bazi alanlarda buhar türbün santrallerinde kullanilan buhari üretmekte kullanilir. Dünyada jeotermal güçten elektrik üretiminde yararlanilmasi halen elektrik üretiminin ancak %5 i kadardir.

Solar güç, günes enerjisinden türetilir. Ancak, günes enerjisi tüm gün boyunca yoktur ve oldukça daginik durumdadir. Bu sebeple elektrik üretiminde kullanilmasi tarihsel olarak fosil yakitlardan pahalidir. Fotovoltaik çevrim, bir fotovoltaik günes pilinde günes isigindan direkt olarak elektrik üretir. Solar-termal elektrik jeneratörleri, türbünleri çalistiracak buhar üretiminde direk günes radyasyonunu kullanir. Solar bazda elektrik üretimi son yillarda fotovoltaiklerin kullanilmasiyla artmaya devam etmektedir.

Rüzgar gücü, rüzgar hizinin saglamis oldugu enerjinin elektrige dönüstürülmesidir. Rüzgar gücü hizla büyüyen bir elektrik kaynagidir. Bir rüzgar türbünü, tip olarak bir rüzgar miline benzemektedir.

Biyomas, odun, kentsel atiklar, tarimsal artiklar, misir saplari ve bugday samanlari,.., gibi kaynaklari içine alir. Bunlar elektrik üretimi için diger enerji kaynaklarinin bazilaridir. Bu kaynaklar kaynaticilarda kullanilan fosil yakitlarin yerine kullanilir. Odun yada atiklarin yanmasiyla olusan buhar, alisilmis buharli elektrik santrallerinde kullanilir.


Bir jeneratörün ürettigi elektrik, bir tranformatöre gelinceye kadar kablolar ile tasinir. Burada düsük voltajdan yüksek voltaja degistirilir. Elektrik bu yüksek voltaj sayesinde çok uzaklara verimli bir sekilde tasinir. Elektrigi uzaklara tasimakta alt istasyonlardaki iletim hatlari kullanilir. Bu alt istasyonlarda transformatörler vardir. Bunlar yüksek voltaji daha düsük elektrik voltajina çevirirler. Alt istasyonlardan iletim hatlari ile elektrik düsük voltaja gerek duyan evlere ve isyerlerine tasinmis olur.

Yorum Ekle

Adınız Soyadınız *
Email Adresiniz *
Mesajınız *
Güvenlik Kodu
*

Yorumlar

Henuz yorum yazılmadı.İlk yorumlayan siz olun